Агаарын бохирдлын асуудлаар 53 орны төлөөлөгч Монгол Улсад чуулна

 Монгол Улсад агаарын бохирдлын асуудлаар Ази, Номхон далайн нийгэм, эдийн засгийн комиссын 53 орны 300 гаруй төлөөлөгч, Байгаль орчин, Эрчим хүч, Экологийн Сайд нар 2023.03.02-04 өдрүүдэд чуулахаар эцэслэн баталлаа. Мөн Агаарын бохирдлын эсрэг бүс нутгийн үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг баталлаа.

Тухайлбал:

• Бусад бүс нутгийн холбогдох сайн туршлагыг харгалзан агаарын чанарын менежментийг сайжруулах шинжлэх ухаан болон бодлогод суурилсан хамтын ажиллагааг дэмжих;
• Гишүүд болон холбогдох талуудын шаардлагатай бөгөөд зохистой гэж үзсэн агаарын бохирдлын асуудал, түүнийг шийдвэрлэх арга замын талаар мэдээлэл, шилдэг туршлагыг солилцох нээлттэй бүс нутгийн платформыг бий болгох;
• Агаарын бохирдлын асуудлаар дотоодын үйл ажиллагаа, бүс нутгийн хамтын ажиллагааг дэмжих;
• Агаарын бохирдлын эсрэг олон талт хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх техник, санхүүгийн эх үүсвэрийг тодорхойлох;
• Хил дамнасан агаарын бохирдлыг бууруулах зэрэг агаарын чанарын үр дүнтэй менежментийг хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн яриа хэлэлцээг дэмжих, техникийн хамтын ажиллагааг бий болгох. Гишүүн болон холбогдох талуудын эрх бүхий байгууллагууд дээр дурдсан яриа хэлэлцээ, техникийн хамтын ажиллагааны сэдэвчилсэн чиглэлийг тодорхойлно. Эдийн засгийн салбаруудад агаарын чанарын менежментийн шийдлүүдийг хуваалцах.
• Шинжлэх ухааны үндэслэлтэй шийдлүүдийг сайжруулахын тулд хууль эрх зүйн баримт бичгийн сайн туршлага, туршлагад тулгуурлан Зүүн хойд Азийн цэвэр агаарын түншлэл, Зүүн Азийн хүчиллэг тунадасны мониторингийн сүлжээ, Ази, Номхон далайн цэвэр агаарын түншлэл, Агаарын бохирдол, түүний Өмнөд Азид үзүүлж болзошгүй хил дамнасан нөлөөллийг хянах, урьдчилан сэргийлэх тухай Малегийн тунхаглал, АСЕАН-ийн Хил дамнасан агаарын бохирдлын тухай хэлэлцээр, бүс нутагт агаарын чанарын менежментэд ихээхэн хэвь нэмэр оруулдаг Азийн хамтын ашгийн түншлэл, Европын эдийн засгийн комиссын агаарын чанарын менежментийн амжилттай шийдлийн жишээ болсон Хил дамнасан урт хугацааны агаарын бохирдлын тухай конвенц зэрэг олон улсын байгууллагуудтай хамтран ажиллана.
• Жил бүрийн 9 дүгээр сарын 7-нд тохиодог Хөх тэнгэрийн төлөөх Олон улсын цэвэр агаарын өдрийг бүс нутгийн хэмжээнд тэмдэглэн өнгөрүүлэх арга хэмжээг шилдэг туршлага, шийдлүүдийг хуваалцах арга хэрэгсэл болгон ашиглах;
• Аэрозолийн роботын сүлжээ, Пандора Азийн сүлжээ зэрэг агаарын чанарын менежментийн асуудлаарх яриа хэлэлцээ, форумд төрийн бус байгууллага, хувийн хэвшлийн байгууллагууд болон бусад оролцогч талуудыг татан оролцуулахыг дэмжих;
• Агаарын чанарын менежмент, түүний дотор хил дамнасан агаарын бохирдлыг бууруулахад чиглэсэн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэхэд чиглэсэн түншлэл, олон талт үйл ажиллагаагаар дамжуулан шилдэг туршлага, шийдлүүдийг солилцоход дэмжлэг үзүүлэх;
• Гишүүн орнуудын эрдэм шинжилгээний байгууллагуудын хооронд агаарын бохирдолтой холбоотой асуудлаар эрдэм шинжилгээний судалгаа, туршлага солилцоход дэмжлэг үзүүлэх.
• Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын агаарын бохирдлын талаарх удирдамжийг харгалзан, гишүүдийн хүсэлтээр агаарын чанарын үндэсний бодлого, зохицуулалтыг боловсруулахад дэмжлэг үзүүлэх, засгийн газар болон төрийн байгууллагуудын агаарын чанарын менежментийг бий болгож, хянаж байх чадавхыг нэмэгдүүлэх;
• Суурин хяналт, хиймэл дагуулын зураг, machine leraning, найдвартай, хямд өртөгтэй мэдрэгч, зайнаас хянах зэрэг шинэлэг эх сурвалжаас мэдээлэл цуглуулах, тайлбарлах албан тушаалтнуудын техникийн чадавхыг нэмэгдүүлэх, эдгээр мэдээллийн эх сурвалжийн чанарын баталгаа, чанарын хяналтыг хэрэгжүүлэх;
• Агаарын бохирдлыг бууруулах, хүний эрүүл мэнд, байгалийн экосистем, газар тариаланд үзүүлэх нөлөөллийг бууруулах чиглэлээр үйл ажиллагааны үндэсний хөтөлбөрүүдийг боловсруулахад дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор чадавхыг бэхжүүлэх тодорхой хэрэгцээ, сургалтын хөтөлбөрүүдийг тодорхойлох;
• Хөдөө аж ахуй, аж үйлдвэр, нийтийн тээвэр, хатуу хог хаягдал зэрэг салбарын агаарын бохирдлыг бууруулахад дэмжлэг үзүүлэх чадавхыг бэхжүүлэх тодорхой хэрэгцээ, сургалтын хөтөлбөрүүдийг тодорхойлох;
• Хөдөө аж ахуйн салбарт биомассын шаталтаас үүдэлтэй бүс нутгийн агаарын бохирдлыг үр дүнтэй удирдах хүчин чармайлтыг дэмжихийн тулд сайн туршлага, технологийн шийдлүүдийн талаарх мэдээллийг хуваалцах зэрэг техникийн туслалцаа үзүүлэх;
• Агаарын бохирдлыг үүсгэгч салбаруудад цэвэр технологи, агаарын бохирдлыг бууруулах арга техникийг нэвтрүүлэх зорилгоор хувийн хэвшлийн түншлэлийг дэмжих;
• Бүс нутгийн чадавхыг бэхжүүлэхийн тулд одоо байгаа бүс нутгийн платформуудыг ашиглах;
• Хойд-Өмнөд, Өмнөд-Өмнөдийг дэмжих механизмуудыг татан оролцуулж, чадавхыг бэхжүүлэх хүчин чармайлтыг дэмжих олон талт түншлэлийг хөгжүүлэх;
• Агаарын бохирдлыг бууруулахад хувь нэмрээ оруулж болох уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах, дасан зохицох арга хэмжээг эрэмбэлэх талаар сонирхсон үндэсний байгууллагуудад туслалцаа үзүүлж, чадавхыг бэхжүүлэх. Монгол Улсын Засгийн газар Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам United Nations ESCAP