Төрийн ордон Чойжин ламын сүм хоёрын дунд орос нь ч, монгол нь ч байшин барихыг хориглоно

Хотын төвд цөөхөн хэдэн түүхэн дурсгал бий. XX зууны эхэн үеийн Монголын түүх, шашин, соёл урлагийн гайхамшигт өв, давтагдашгүй дурсгал болох Чойжин ламын сүм музей цогцолбор тэдний нэг. Гэхдээ энэ сүм нь түүхэн дурсгал гэхээсээ өнөөдөр ч ач холбогдол нь оршиж, үүргээ гүйцэтгэж буй Төрийн сахиусны өргөө юм.

Тодруулбал, энэхүү сүмийг төрийн их сахиусны лагшин, Эрдэнэ билигт тунгалаг бишрэлт хутагт Лувсанхайдавын шашин номын үйлд зориулан 1904-1908 онд бүтээн байгуулжээ. Лувсанхайдавын ах Монголын Бурхан шашны тэргүүн VIII Богдоор тодорч, тэрбээр хоёр настайдаа ахыгаа дагаж Монгол нутагт иржээ. 20 гаруй насандаа ном заалгаж, хүчтэй чойжин болсон.

Лувсанхайдав нь хар зүгийн тэрсүүтний омгийг дарагч, Монгол төрийн их Чойжин байсан. Улс гэрээ хамгаалах үүднээс түүнд зориулан чойжин буух тусгай сүмийг байгуулсан. VIII Богд  1899-1901 оны үед Зүүн Хүрээнд сахиусны хурлын их, бага хоёр сүм, лаврин орд, хашаа байшин, жас зэрэг цогцолборыг барьж өгчээ. Улмаар VIII Богд  1902 онд лүндэн буулгаж Чойжин ламын сүмийг байгуулжээ.

Ингэхдээ анх уг сүмийг Занхан гэж нэрийдсэн бөгөөд архивын баримтад “…Занхан сүм болбоос Чойжин сахиусны тухай бурхан шүтээн ба хамаг хэрэглэх зүйлийг залж агуулах, тэр тухайн олон зүйлийн хурал номыг хурж байх үүрдийн сүм болох бөгөөд миний олон үед байгуулсан олон дацан аймгуудаас ер өчүүхэн төдий ялгаварлах газаргүй” гэж тэмдэглэсэн байдаг байна.

Ер нь бол Чойжин лам Лувсанхайдав төрийн их сахиусыг буулгах үеийн айлдвар хэмээх хоёр зарлигт VIII Богд болон Дондогдулам хатан нар Монголд сайн цагийг авчрахаар ирэгсэд гэсэн байдаг аж.

Өнөөг хүртэл олон ч төрийн нүүрийг үзэж өнгөрүүлэхдээ ороо бусгаа цагийн хатуу сорилт, бэрхшээлийг даван туулсан байдаг. Хамгийн ихээр сонирхол татдаг зүйл нь, . Түүхийн зарим баримтад Х.Чойбалсангаас гэргий Бортолгой нь “…Чойжин ламын сүмийг л үлдээгээрэй” гэж хичээнгүйлэн гуйсан. Бортолгой энэ сүмийг шүтдэг, бурхан шүтээнүүдээ хадгалдаг, “Ядам” сүмд нь нууц тарнийн бясалгалаа хийдэг байсан гэсэн тэмдэглэл бас бий.

Мөн Ардын хувьсгалынхан Чойжин ламын хийдийн гол шүтээний нэг болох догшин сахиус улаан Жамсран бурхны өмнө аягатай сүүнд өндөгнийхөө цусыг ханан дусааж амсацгаан тангараг тавьсан гэсэн түүх ч бий. Ямартай ч Х.Чойбалсан 1938 онд Ерөнхий сайдын нэгдүгээр орлогч байхдаа тушаал гаргаж, Чойжин ламын сүмийг эрдэм шинжилгээ, үзэсгэлэнгийн зорилгоор Шинжлэх ухааны хүрээлэнгийн мэдэлд шилжүүлжээ. Ингэж музей болох эхлэл нь тавигдсан гэдэг.

Өөрөөр хэлбэл, Х.Чойбалсан Монгол төрийг хамгаалах увидас жанлав оршсон эл хийдийг амиараа дэнчин тавин авч үлдсэнээр үл барам Өндөр гэгээн Занабазарын хосгүй үнэт бүтээлүүд болох язгуурын таван бурхан, Цагаан, ногоон дарь эх, Бодисадва тэргүүтэн, Ганжуур, Данжуурын ботиуд, хожим хэрэгтэй гэсэн бүгдийг тэнд хадгалан авч үлджээ.

Хожим эдгээр бүтээлүүдийг Дүрслэх урлагийн музей, Улсын нийтийн номын сан, Богд хааны ордон музей зэрэгт хуваан шилжүүлж, цөөн хэдийг Чойжин ламын хийдэд үлдээжээ. Богдын лүндэн гэж 1910-1920-иод оны үед олны ам дамжин яригддаг байсан сургаалиудын эх зохиогч нь Чойжин лам байсан гэх бөгөөд уг лүндэнд “…Цөвүүн цагт шашин дарагдаж цагаан морин жил эргэн сэргэнэ. Бие, хэл, сэтгэл бузартахыг цөвүүн цаг гэнэ” хэмээн бичсэн байжээ.

Эдүгээ ч Чойжин ламын сүмийн Монгол төрийг сахин хамгаалах рид хувилгаан чадал хэвээр гэдэг бөгөөд Төрийн ордны дээрх төрийн далбаа, Чойжин ламын хийдийн гол сүмийн ганжир, Төв цэнгэлдэхийн арын  соёмботой багана, Богд уулын “…Монгол Улс мандтугай” гэсэн бичиг бүхий соёмботой энгэр нэгэн шугамд оршиж төрөө хамгаалж байх учиртай гэнэ. Социализмын үед ч төрийн сахиусаа хамгаалж Чойжин ламын хийдийн өмнөд этгээдэд Богд уулыг халхалсан өндөр барилга барихгүйгээр төлөвлөн зохицуулж байжээ. Онц цагаар яривал анх 100 шахам жилийн тэртээ, түүнээс хойш 1960-аад оны үед Улаанбаатар хотын архитектурыг монгол гэрийн хэлбэртэйгээр зохион байгуулж байжээ. Төрийн ордон хойморт, түүнээс урагш Чойжин ламын сүм буюу Төрийн сахиусны өргөөг голомтлон хараалж, цаашлаад Богд уулыг үүдэлж түшсэн гэдэг.

Ийнхүү онц цагуудыг элээж өнөөг хүрсэн Чойжин ламын сүмийг Улаанбаатар хотын архитектурт голлох байр суурьтайгаар оруулж байсан түүх бий. Энэ бүх учир шалтгааны улмаас Чойжин ламын сүм Төрийн ордон хоёрын хараа хараандаа оршиж байх ёстой гэдгийг Монголын төрийн үе үеийн удирдагчид ойлгож, сахиж иржээ. Тиймээс ч Төрийн ордноос Чойжин ламын сүм хүртэлх зайд “Ленин клуб”-ыг эс тооцвол өндөр байшин баригдалгүй өнөөг хүрсэн байгаа юм.

.

Айлд ч, хүнд ч бусдад өгч болох эд, болдоггүй эд гэж бий. Түүн лүгээ Төрийн ордноос Чойжин ламын сүм хүртэлх газар бол Монголын төрийн бүрэн бүтэн, аюулгүй байдалтай ямар нэг байдлаар холбоотой явж иржээ. Үүнийг үе үеийн удирдагчид мэддэг. Үүх түүх бидэнд “…” гэж хэлээд байгаа юм. Тэгэхээр “Ленин клуб”-ыг ч буулгаж хаяад, оронд нь цэцэрлэгт хүрээлэн, ногоон байгууламж байгуулбал маш сайн шийдэл болох юм.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин


Similar Posts

24 Comments

  1. All you have to do is hand over a fee to be included or to receive your
    award – it might be passed off as a “yearly membership” in a certain club.
    When all of the SEC comments have been answered to the satisfaction of the SEC,
    it will declare the registration statement effective. A quick Google search or check with the Better Business Bureau will
    tell you pretty quickly if the offer is legit or not.

  2. World Battle I introduced a tough time to
    do business, however Baloise was capable of continue increasing internationally
    even through the depression earlier than World Struggle
    II. MIB started its history as an initiative between major firms and the
    academic world in 1988. Inside two years the varsity was providing
    its first masters programs in worldwide enterprise.

    It began operations in 1985 flying a 15-seat Embraer Bandeirante turboprop aircraft
    between Waterford and Gatwick Airport. 2. Retrieved March 21, 2010.
    Beginning in November 2001, Oracle started a marketing marketing campaign: Unbreakable.
    Vieira, Paul (thirteen March 2020). “Financial institution of Canada expands liquidity applications”.

    On sixteen February 2021, the band stated that the Australian dates, originally rescheduled for
    March 2021, would once again be postponed. Arbel, Tali;
    O’Brien, Matt (February 10, 2021). “Biden backs off on TikTok ban in review of Trump China moves”.
    The platform is predicated on the Oracle Grid applied sciences, in addition to
    on purposes that embody WebLogic Server, Coherence in-memory datagrid, and JRockit JVM.

    When it comes to infrastructure, the platform
    is based on the Oracle IaaS provide that contains Oracle Solaris,
    Oracle Enterprise linux, and Oracle VM for virtualization, Solar SPARC
    and Storage. Collectively, the enterprise could maybe
    not meet productivity levels required by the challenges due to many causes, of which exterior and inside political agendas, interference, blatant corruption by these with signing rights and bailout’s
    ‘(feeding the watchdog that all the time sleeps’), would be
    topping the record!

  3. 2008 disestablishments in Washington, D.C. Khoo Salma Nasution (2008).
    Sun Yat Sen in Penang. In Italy, Parmalat’s Calisto Tanzi
    was charged with monetary fraud and money laundering in 2008.
    Italians were shocked that such a vast and established empire could crumble so
    rapidly. In keeping with an article in The new York Instances, First Boston became “the superstar of the Euromarkets” by
    shopping for stakes in American corporations that needed to difficulty
    bonds. Intervening firms that came to the rescue of Texas Fuel Assets have
    been compelled to buy up shares held by Coastal at inflated costs.
    Joshua Woo Sze Zeng (9 July 2020). “Exploring a Transit-Oriented Growth (TOD) Framework for Penang’s Urban Growth”
    (PDF). Yeong, Pey Jung (13 July 2021). “How Has the Pandemic Affected Penang’s Health Panorama? A Preliminary Research”
    (PDF). Nambiar, Predeep (three May 2021).
    “Tale of a Tiger that Induced a Penang Paper to close”.
    Opalyn Mok (17 May 2017). “‘You Imply the World to Me’: Common Story however Unique Penang Experience”.
    Opalyn Mok (30 January 2019). “The Story of How Boria Developed from a Ardour Play into Parody Theatre”.
    Wang, Yi (30 January 2023). “Uncover Cultural Treasures in Chinese language New Yr Celebration at Malaysia’s Penang”.
    Christopher Tan (30 January 2016). “Spicing Up the Island Aquatic Centre Guarantees Splashing Fun for Visitors”.

  4. In April 2024, it was announced BNP Paribas had acquired Fosun Worldwide’s whole 9% stake
    in Ageas, worth €730 million. In April 2010 its shareholders agreed a formal change of identify to Ageas SA/NV, with
    ownership of the Fortis brand passing to BNP Paribas.

    Mills rejects all external class attempts at change because
    he sees them as a contradiction to the sociological imagination.
    3-6 Exterior observers typically stated that solely a small a part of the write-off appears to be resulting from accounting mis-statements,
    and that HP had previously overpaid for companies. Based mostly in Bermuda, Equator Re is
    QBE’s captive reinsurer and provides reinsurance protection to the divisions together with the Group’s external reinsurance programs.
    The organizational structure of QBE Insurance coverage Group is
    composed of three geographic-primarily based operating divisions, a captive reinsurer (Equator Re) headquartered in Bermuda, an offshore service centre within the Philippines, and varied corporate features situated within the
    group head office in Sydney, Australia. The present moves to HEI Network, a subscription streaming service created by Tim, in early 2021.
    Tim and Gregg host separate Oscar specials in 2021. Tim and Toni host their special in a
    studio similar to that of a speak show, whereas
    Gregg hosts his special within the Cell VFA.

  5. The Stamp Act prompted Arnold to join the chorus of voices in opposition, and
    also led to his joining the Sons of Liberty, a
    secret organization which advocated resistance to these and different restrictive Parliamentary measures.
    Clinton was involved that Washington’s army and the French fleet would join in Rhode Island,
    and he again fastened on West Level as a strategic point to capture.
    Basic Washington assigned Arnold to the protection of Rhode Island following the
    British seizure of Newport in December 1776, where the militia had been too
    poorly geared up to even consider an assault on the British.
    The household was dominated by Arnold’s sister Hannah, even while Margaret was alive.
    Nevertheless, an acrimonious dispute with Moses Hazen, commander of
    the 2nd Canadian Regiment, boiled into Hazen’s court docket martial at Ticonderoga
    through the summer of 1776. Only action by Arnold’s superior at
    Ticonderoga prevented his personal arrest on countercharges leveled by Hazen. He then directed the construction of a fleet to defend Lake Champlain, which was overmatched and defeated within the October 1776
    Battle of Valcour Island.

  6. Eight benefits were acknowledged to provide worth drivers.
    If you find yourself in a administration role,
    consider that fostering a enjoyable work environment might
    have simply as a lot of an impact on productiveness than costlier fixes, like greater
    pay rates and different conventional advantages and perks.
    The financial incentives for businesses to encourage a fun work environment are notably hanging whenever you evaluate turnover rates
    between employee-friendly companies and ones
    that focus much less on worker wellbeing. Time financial savings: CRM techniques let firms
    work together with prospects extra steadily using personalized messaging and communication that may be produced quickly and matched on a timely
    foundation. On the time, its major competitor was Auspex Techniques.
    When the White Firm was not all in favour of producing tractors, Rollin got down to develop his own designs and,
    with brother Clarence, eventually founded Cleveland Motor Plow, which later became Cletrac tractor.

    The company observe of medication is a deeply entrenched vice that has not been subjected to judicial assessment resulting in widespread sharing of medical practice incomes with non-medical persons and, more recently, in the
    actual buying and selling of patients and health care providers in monetary markets.
    They worked within the again office, the administrative body
    of the financial institution that controls the regularity of operations, earlier than shifting
    to trading.

  7. 3月11日、14時46分に起こった東日本大震災の影響で、日本武道館で18時30分から行われる予定だった「あれっ・ 2019年4月1日 – 宝塚市立手塚治虫記念館がリニューアルオープン。 ミッキーマウス60周年記念(サム・

  8. Dパワーズからの巨額投資という天国と、Dパワーズからの処理能力を超える仕事の山という地獄を味わっている。 ある種緩いサイモンは彼女を苦手にしており、手足を失った時の気丈な様子から芳村は、やたらとクールなお姉さん(年齢的には芳村の方が上)、手足がもげてるのに、他人事みたいに状況を説明してのけるのが訓練のたまものだというのなら、自衛隊って凄いんだな、と思った。陸上自衛隊の2等陸尉。 その時に自衛隊に救助されたのをきっかけとして自衛隊に入隊する。藤井裕久「活力ある経済社会を実現する財政政策」『産業新潮』第43巻第2号、産業新潮社、東京、1994年2月、50-51頁、doi:
    10.11501/2704840、全国書誌番号:00009482。

  9. 宮武一貴によるザンボット3のラフデザインはコン・ 『機動武闘伝Gガンダム』の第48話・ また3人には半年間に及ぶ睡眠学習によって各マシンの操縦法がレクチャーされていたと同時に、戦闘に対する恐怖心が取り除かれていたことが明らかとなる(第20話)。合体時の「ザンボット・コンビネーション!

    ワン! ブーストに致命傷を与えられず、多くの場合、後述するカッター、ブローといった武器に変化させて使用される。

  10. アイルランドにおいては公爵夫妻はダブリンのフェニックス・ 1876年にランドルフ卿は兄ブランドフォード侯爵ジョージと王太子エドワード・ “EXO、待望の日本初上陸 デビュー前”史上最大規模”10万人動員イベントレポ/セットリスト”.公開30周年となる2020年、コッポラは本作を新たに再構成し、タイトルも当初の構想に基づく『ゴッドファーザー〈最終章〉:マイケル・

  11. ラストに大泉が次回の扮装を告知しているが、大泉がタイトルの「はぐれ刑事(けいじ)」を「はぐれでか」と誤読する。
    「便利なソリューション」=「道具」が増えた世の中ですが、新しい道具が次々に登場して、ビジネス現場はついていくのに必死です。朝から夜まで働き続ける現場があり、一定の年齢以上では体力がもたなくなるので、加齢による定年説が浮上したのです。 たしかに過酷な現場もあったようですが、あくまで限定的な範囲であって体力低下による定年をむかえることを、エンジニア全体の話とするのはどうかといわれているのです。民生品のマルチコプターなど艦内に持ち込める小型無人航空機が浮上時の船体調査や周囲の監視に使われている。羽生結弦、新採点方式で究極の点数へ。

  12. 相方は、浜田と約30年の付き合いがある”ダウンタウンの妹分”YOU!下側中央の「停車場」が初代横浜駅。出資母体の三菱UFJ銀行およびKDDI株式会社それぞれが、じぶん銀行を所属とする銀行代理店業者になり、じぶん銀行の新規口座開設の募集を行っている。薬局やATMなどを併設していることが多い。一定時間、アクセスされたでんこのHPが50%以下になった場合、そのでんこのHPを回復させることがある。一定時間、自身がリンクしている駅の内最も長いリンク時間に応じてDEFが増加する。

  13. “ウクライナ国営通信会社に「強力な」サイバー攻撃、ネットに障害”.株式投資の権威、シーゲル教授は「株式投資の未来」の中で、株式、短期国債、長期国債、金、ドルの実質トータル・鞍手町長・東海工業地域の中核都市として工業が盛んであることから、日系ブラジル人など在留ブラジル人総数が全市町村の中で最も多い。

  14. 秩序も段落も構わない彼の話題は、突飛(とっぴ)にここかしこを駈(か)け回(めぐ)る代りに、時としては不作法(ぶさほう)なくらい一直線に進んだ。 その少時の事蹟には二つの活(い)きた典拠がある。
    2005年9月4日(第1524回)放送分は、芸能人ペア大会で、赤は高田万由子と篠沢秀夫、緑は大林素子とパンチ佐藤、白は京子・女で、可愛らしいが怒ると豹変する。

  15. 5月14日、2015年3月期決算発表。 5月14日、2013年3月期決算発表。 02月19日、『力道山・三越の系列店政策は、同じ市場で競合しないための紳氏協定的(他百貨店グループと重複加盟をしない排他的)な要素が強く、三越は札幌、仙台、高松、松山には古くから直営店を出店していたため、これらの都市を本拠とする地方百貨店の参加はなかった。

  16. 加入資格は、国民年金の第1号被保険者(低所得や生活保護を受けているために国民年金保険料が免除されている者を除く)、第3号被保険者、60歳未満の厚生年金保険の被保険者(後述の企業型DCを実施している事業所に勤務する者の場合は、規約に定めた場合に限る)である(第62条1項)。平成30年より、掛金は年1回以上定期的に拠出することとされ、必ずしも毎月でなく一定期間(個人型掛金拠出単位期間)を区分してその区分ごとに拠出すればよいこととされた。

  17. その後日本の要求による諸税引き下げを経て1996年には10,
    315台まで増加し、BMWなどが韓国法人を設置するまでに至ったが、アジア通貨危機により1998年には2075台まで減少する。 ベンツの10台のみであったが、1990年には2325台まで増加した。 1970年代、2度のオイルショックを経て「大きい」、「燃費が悪い」などの理由でアメリカ車の人気は凋落した。 その後、ウィルソンはしばらく日本に留まり、熊谷聖パウロ教会2代目礼拝堂、川越キリスト教会3代目礼拝堂、大阪・

  18. 最強の男は誰だ! また、2013年12月から2018年9月には在京局歴代最高記録となる58ヶ月連続「月間視聴率三冠王」を獲得した。 「奇跡の年」およびそれに続く数年で、アインシュタインは「光量子仮説」「ブラウン運動」「特殊相対性理論」に関連する五つの重要な論文を立て続けに発表した。
    さらに準備会では、葬儀委員長に自ら立候補し始め、マヤと冴子から「仏様の立場でこの場にいるのはおかしい」とツッコまれた。

  19. ゲームをプレイしない弟が存在(アニメ版では両津が疑問視する発言をしているため、存在しない可能性がある)し両津とも面識がある模様だが作中では未登場。 アニメ版では本田、ボルボとともに、たびたび両津の企む悪事に付き合わされた。 アニメ版での登場以降、ボルボとセットでの登場が多い。元上官の爆竜大佐の娘、ジョディーと交際しているが、ジョディー登場以前の81-3では当時男だったマリアに惚れ、デートを申し込んだこともあった。 その時本所亀沢町左官庄兵衛の店(たな)に、似合わしい一戸が明いていたので、勝久はそれを借りて看板を懸けた。

  20. シンガポールに入国審査前にターミナル4からターミナル1へ、入国審査後はターミナル 4 からターミナル 1、ターミナル 3 からターミナル 4 へ、無料シャトルバスで移動できる。相模原消防本部から化学消防車など8台も出動して30分ほどで消火されたが、20リットル入り塗料の缶など約200本、200リットル入りドラム缶約100本の半分が焼失した。紀元前188年にローマに撃破され「アパメイアの和約」を結んだ。 “ヴィッセル神戸 2009シーズン主将決定のお知らせ”.
    J’s GOAL (2009年1月30日). 2014年10月2日閲覧。

  21. 河本+シンバルの過酷旅2本立て! つまり、弊事務所では目標としていた後遺障害等級が獲得できなかったときに異議申立により目標等級を獲得することは屡々あるのですが、固定後の通院は固定時の症状の裏付けとなり、それ自体異議申立の重要な資料となりうるのです。
    “市指定重要文化財(天然記念物、無形文化財)”.

    「首謀の男、死刑確定へ=マニラ保険金殺人-最高裁」『時事通信ニュース』(時事通信社)2023年6月5日。講談社『週刊現代』2022年3月12・

  22. 対:古林尚。 のち『源泉の感情 三島由紀夫対談集』(河出書房新社、1970年10月)所収。三島由紀夫の証言(1967年2月23日) – 東京地裁で行われた映画『黒い雪』裁判における証言。 みずほリサーチ&テクノロジーズ 東京都千代田区 1,627 100.00 情報処理サービス業務、シンクタンク・

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *